Kurallara uymayan inşaat firmalarıyla ilgili ceza yaptırımlarının olduğunu dile getiren Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Osman Arısal, “Üç defa idari para cezası alan inşaat firması bir yıl iş almaktan men cezası alır” dedi.

Günümüzde en gözde sektörlerden biri olan İnşaat sektörüne ilgi her gün biraz daha artıyor. Kendi mesleğini bırakıp inşaat sektörüne yönelenlerin sayısı hayli yükselmiş durumda. Kahramanmaraş da inşaat sektörü en çok tercih edilen meslekler sıralamasında üstlerde yer alıyor. Mesleğini kaliteden önün vermeden güvenilir, doğru dürüst bir şekilde icraa edenlerin yanı sıra para kazanma uğruna yasal olmayan işler peşinde koşanları da görmek mümkün. Diriliş Haber Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mücahit Dalkara inşaat sektörününü Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Osman Arısal’a sordu.

İnşaatlardaki denetimlerin nasıl yapıldığını, inşaatlardaki standartların neler olduğunu, denetimlerin hangi aralıklarla yapıldığını, yapı denetim firmalarının yetkilerini, kurallara uymayanlara ne tür cezalar verildiğini, İnşaatlardaki metrekare ve kat sayıların nasıl belirlendiğini ve kimlerin inşaat firması açabileceğini anlatan Arısal, üç defa idari para cezası alan inşaat firması bir yıl iş almaktan men cezası alır” dedi. İşte Arısal ile yaptığımız röportaj:

İnşaattaki Denetimler Nasıl Yapılıyor?

İlimizde 01.01.2011 tarihinden itibaren 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu uygulanmakta olup, Yapı denetime tabii yapılar;  ilgili idareleri (Belediyeler) tarafından onaylanmış projelerine esas olmak suretiyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığından yetki almış yapı denetim firmaları kanalı ile denetlenir. Yapı denetim firmaları 4708 sayılı Kanunun kendilerine verdiği yetkiye dayanarak bu denetimleri düzenli bir şekilde ifa ederler. Denetimlerde yapının, İmar Kanunu, Deprem Yönetmeliği, Binalarda Isı Performans yönetmeliği gibi birçok mevzuat hükmüne uygun olarak yapılması sağlanır.  Yapı denetime tabi olmayan resmi kurumlara ait inşaatların denetimi kurumumuz tarafından görevlendirilen teknik personellerce yapılmakta olup, Ayrıca Ruhsata tabi olup, bu Kanun hükümlerine tabi olmayan yapılarda denetime yönelik fenni mesuliyet; 3194 sayılı İmar Kanununun 26.ncı ve 28.inci maddelerine göre serbest çalışan  mimar ve mühendislerce üstlenilir. 500 m² kadar olan yapılarda yapı sahibi aynı parselde bir defaya mahsus Müdürlüğümüzden Geçici Yapı Müteahhitliği Yetki Numarası alarak kendi yapısının müteahhitliğini üstlenebilir. 500 m² nin üstündeki yapılarda Bakanlığımızdan yetki numarası almış bir müteahhitle sözleşme imzalamak zorundadır.

İnşaatlardaki Standartlar Nelerdir?

İnşaatlarda uyulması gereken bir çok standart ve yönetmelik vardır. Bunlardan başında;3194 Sayılı İmar Kanunu, 4708 Sayılı Yapı Denetim Hakkında Kanun, Deprem Yönetmeliği, Yangın Yönetmeliği, Binalarda Isı Performans Yönetmeliği, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği gibi yönetmelikler ve bunlara bağlı standartlar gelir.

Denetlemeler hangi aralıkta yapılıyor?

Denetimler arazi ve hava şartlarının  müsaade ettiği her koşulda, yapılır. Yapı denetimler bu denetimleri planlı ve ihtiyaca yönelik yaparlar. Örneğin, firmaların düzenli yaptıkları denetimlerin yanında beton dökümü gibi durumlarda şantiye şefleri, yapı müteahhitleri ile iletişim halinde kalarak denetimlerine devam ederler.

Yapı denetim kuruluşlarının görevlerini yapıp yapmadıkları ise Müdürlüğümüz tarafından 4708 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat kapsamında denetlenir. Her firmaya mevzuat gereği yılda en az 6 şantiye 2 büro denetimi gerçekleştirilmesi gerekir. 19 adet Yapı Denetim Firmaları için 2015 Yılında; 176 adet Şantiye Denetimi, 56 adet Büro Denetimi olmak üzere toplam 232 adet  denetim gerçekleştirilmiştir. 2016 yılı için 179 Şantiye  Denetimi 71 Büro Denetimi toplam 250 adet denetim planlanmış olup, günümüze kadar 171 denetim gerçekleştirilmiştir.

Herkes inşaat firması açabilir mi?

Yapı Müteahhitlerinin Kayıtları ile Şantiye Şefleri ve Yetki Belgeli Ustalar Hakkında Yönetmelik kapsamında Müteahhitlerin kayıtları Bakanlığımız tarafından hazırlanan YAMBİS sistemi üzerinden gerçekleştirilmekte olup, T.C. vatandaşı olan ve gerekli şartları sağlayan herkes inşaat firması(Müteahhit) olabilir. Müteahhit olabilmek için ilgili Ticaret Odası kayıt yaptırmak, Vergi müellifi olmak ve müteahhitlik yetki belgesi almak için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın belirlediği prosedürleri yerine getirmek gerekmektedir.

Yapı denetim firmaları ne yaparlar?

Yapının inşa edileceği parseli ilgilendiren imar durumu belgesi, aplikasyon krokisi, tapu kaydı örneği, zemin etüdü raporu ile gerekli diğer belgelerin mevzuata uygun olup olmadığını kontrol ederek kopyalarını dosyasında muhafaza eder.

-Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler aracılığıyla, proje müelliflerince         hazırlanan uygulama projelerinin ve hesaplarının, mühendislik ve mimarlık proje düzenleme esaslarına, imar planına, imar yönetmeliklerine(Deprem, yangın, Isı yalıtımı, asansör vb.) ve diğer mevzuata, şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol eder,

- İncelenen projeler, uygun görülmesi hâlinde, yapı denetim kuruluşu adına ilgili denetçi mimar ve denetçi mühendisler tarafından imzalanır ve kuruluş tarafından tasdik edilir.

- Zemin ve temel etüdü raporunun hazırlanmasına ilişkin esaslara uygun olarak bir zemin etüdü raporunun olup olmadığını tespit ederek uygunluk görüşü verir. Raporun uygunluğunu tespit için, bünyesinde konu ile ilgili yeterli teknik eleman bulunmadığı hâllerde hizmet satın alabilir.

- işyeri teslim tutanağını, yapı sahibi ve yapı müteahhidi veya yapı müteahhidi adına şantiye şefi ile birlikte imzalayarak üç iş günü içerisinde ilgili idarenin onayına sunar.

- Denetimini üstlendiği işin projesine göre gerekli olan yapım tekniklerini göz önüne alarak, işin gerektirdiği malzeme ve bu malzeme ile ilgili imalatın, Bakanlıkça izin belgesi verilen özel veya kamu kuruluşlarına ait laboratuvarlarda muayene ve deneylerini yaptırarak, sonuçların standart ve şartnamelere uygun olup olmadığını kontrol eder.

- Yapılan her imalatın proje eki mahal listesine uygunluğunu ve yapı sahibi ile yapı müteahhidi arasında akdedilen sözleşmede belirtilen niteliklerde yapılıp yapılmadığını denetler.

- Yazılı ihtarına rağmen ruhsata ve eklerine aykırı iş yapan işçi ve ustanın durumunu tespit eder ve yapı müteahhidine bildirir. Bu durum devam ettiği takdirde, ilgili idareye yazılı olarak bildirimde bulunur.

- Yapım işlerinde kullanılacak malzemelerin ilgili teknik şartnamelere ve standartlara aykırı oldukları belirlendiğinde, bunların imalatta kullanılmasına izin vermez ve bu durumu bir rapor ile ilgili idareye ve malzeme denetimi ile ilgili kuruluşlara bildirir.

-İnşaat alanında işçi sağlığı ve iş güvenliği ile çevre sağlığı ve güvenliğinin korunması için gereken tedbirlerin alınıp alınmadığını kontrol eder.

- Ruhsata bağlanmış olmak kaydı ile, yapı sahibinin isteğine bağlı ilave işlerin projelerini ve yapımını denetler.

- Yukarıda açıklanan görevlerin yapılması sırasında ruhsata ve eklerine aykırı imalat belirlendiğinde, yapının o anki durumunu fotoğrafla tespit eder, ilgili idareye de dağıtımı yapılan bir yazı ile yapının müteahhidini iadeli taahhütlü posta yoluyla yazılı olarak uyarır ve aykırılığın giderilmesi için süre verir. Bu süre zarfında yapı müteahhidine bildirilen eksikliklerin giderilmemesi durumunda, süre bitimini takip eden üç iş günü içinde iadeli taahhütlü posta yoluyla ilgili idareye bildirimde bulunur.

- Yapının ruhsata ve eklerine uygun olarak kısmen veya tamamen bitirildiğini belirten, ek-11’de gösterilen form-9’a uygun iş bitirme tutanağını düzenler ve onaylanmak üzere ilgili idareye verir.

- Yapı kullanma izninin alınmasını müteakiben, ilgili idare tarafından istenilen yapı denetimine ait diğer bilgi ve belgeleri ilgili idareye verir.

Kurallara uymayan firmalar ne tür cezalar verilir?

Yapı denetim firmaları, öncelikle kurumumuzun(Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) teknik personelleri tarafından resen veya şikayete bağlı olarak düzenli olarak denetlenir. Denetlemelerde hata, eksik ve kusurlar tespit edilmesi durumunda, 4708 sayılı Yapı Denetim Hakkındaki Kanun kapsamında işlem yapılması için İl Yapı Denetim Komisyonuna teklifte bulunurlar.  4708 Sayılı kanun ve ilgili yönetmelikler kapsamında, hataların taşıyıcı sistemi etkilemesi durumunda firmalar hakkında gerekli savunmalar ve teknik raporlar ışığında bir yıl iş almaktan men cezası verilir ancak hataların taşıyıcı sistemi etkilememesi durumunda aykırılığın durumuna göre aynı kanun kapsamında sözleşme bedelinin % 50 sine kadar idari para cezası verilir. Üç defa idari para cezası alan firma bir yıl iş almaktan men cezası alır. Burada hatalı, eksik veya kusurlu imalat düzeltilene kadar inşaat durdurulur ve eksiklikler tamamlandıktan sonra devam etmesine izin verilir. Kanun İlimizde uygulanmaya başladığı Ocak 2011 yılından günümüze kadar Yapılan denetimlerde karşılaşılan aykırılıklar ile ilgili beş firmaya kapatma, bir firmaya  bir yıl iş almaktan men cezası üç firmaya ise idari para cezası uygulanması hakkında işlem yapılmıştır. Yine 2015 yılında Çalışma Bakanlığı Adana İş Teftiş Müfettişlerince ilimizde gerçekleştirilen şantiyelerde iş güvenliği denetimlerinde 31 şantiyede eksik ve kusurlar tespit edilerek çeşitli  idari yaptırımlar uygulanmıştır.

İnşaatlardaki metrekare ve kat sayısı nasıl belirlenir?

İnşaatların kat sayısı ve metrekareleri, 3194 Sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuatların belirlediği şartlar dahilinde, Arazinin bağlı bulunduğu ilgili idarelerince(Belediye) belirlenir.